Ανηθος (Anethum Graveolens)

Οικογένεια: Apiaceae Γένος: Anethum

Ο Ανηθος είναι αρωματικό, μονοετές φυτό, της οικογένειας των Σελινοειδών (Apiaceae) και αυτοφυές στις παραμεσόγειες χώρες και στην Ασία. Σήμερα καλλιεργείται σε ευρύτερη κλίμακα στην Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική και την Ασία, με την Ινδία να κατέχει τη πρώτη θέση σε παραγωγή άνηθου.

Οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν τον Ανηθο για να σταματήσουν το λόξιγκα και από τα άνθη του παρασκεύαζαν άρωμα, ενώ το πρόσθεταν σε διάφορα κρασιά που είχαν την ονομασία "Ανηθίτης Οίνος". Επίσης, στεφάνωναν τους νικητές με ανθισμένα κλαδιά άνηθου, ενώ με το αιθέριο έλαιο των καρπών του οι αθλητές άλειφαν το σώμα τους, γιατί το θεωρούσαν χαλαρωτικό και τονωτικό των μυών. Ήταν τόσο πολύτιμο αρωματικό χόρτο στην αρχαία Ρώμη που επιβλήθηκε ειδικός φόρος για χάρη του. Ήταν επίσης, σημαντικό φαρμακευτικό χόρτο από την Βιβλική εποχή. 

Παραδοσιακά, οι μητέρες έτριβαν τα στήθη τους με χυμό άνηθου, προκειμένου  τα βρέφη να κοιμηθούν μετά τον θηλασμό. Σήμερα το φυτό χρησιμοποιείται στη μαγειρική σε σαλάτες, σούπες, διάφορες σάλτσες κ.α. Για φαρμακευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται οι σπόροι, το τρυφερό χόρτο πριν ανθίσει το φυτό και το αιθέριο έλαιο του Ανηθου.

Τα συστατικά του βοτάνου είναι αιθέριο έλαιο με καρβόνη, σταθερό έλαιο (σπόροι), φυτικές κόλλες και δεψικές ύλες, ρητίνη, βιταμίνη C, άφθονο κάλιο, ασβέστιο, φωσφόρο και μαγνήσιο. Ειδικότερα οι καρποί του άνηθου περιέχουν αιθέριο έλαιο, φυτικό έλαιο, πρωτεΐνες, αμίνες κ.ά.

Στη φαρμακευτική η δράση του θεωρείται ευεργετική κατά διαφόρων κολικών, ενώ χρησιμοποιείται και ως διουρητικό και τονωτικό. Το αφέψημα των σπόρων του έχει ορεκτικές και χωνευτικές ιδιότητες, ενώ διευκολύνει την παραγωγή γάλακτος σε μητέρες που θηλάζουν. Επιπλέον, ανακουφίζει από στομαχικές διαταραχές, ιδίως των μικρών παιδιών, κολικούς και εμετό.

Οι σπόροι του είναι χρήσιμοι στην κακοσμία του στόματος και το αφέψημα τους είναι καλό αντιβηχικό και καταπραϋντικό του στομάχου και των εντέρων.

Το αιθέριο έλαιο του Ανηθου θεωρείται αντισπασμωδικό, αντιβακτηριδιακό, χωνευτικό, γαλακταγωγό και ιδανικό για στομαχικά προβλήματα.

Επιπλέον, η δραστικότητα που παρουσιάζει ο Ανηθος τον κατατάσσει στα χημειοθεραπευτικά τρόφιμα, όπως και το μαϊντανό, εστιάζοντας κυρίως στην εξουδετέρωση συγκεκριμένων καρκινογόνων ουσιών, όπως τα βενζοπυρένια που βρίσκονται στον καπνό του τσιγάρου και στον καπνό που παράγεται από το ψήσιμο στα κάρβουνα ή την αποτέφρωση των σκουπιδιών. Ακόμη, μελέτες απέδειξαν πως ο άνηθος, όπως συμβαίνει και με το σκόρδο, έχει την ιδιότητα να ρυθμίζει τη βακτηριακή ανάπτυξη.

Ο άνηθος αντενδείκνυνται για τους ανθρώπους που πάσχουν από χαμηλή πίεση, ενώ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης δεν πρέπει να γίνεται χρήση αφεψήματος άνηθου γιατί μπορεί να προκαλέσει αποβολή.