Πρόκειται για ετήσιο θαμνώδες φυτό που φτάνει σε ύψος περίπου το ένα μέτρο και ανήκει στην οικογένεια των Σολανιδών. Στη χώρα μας το συναντούμε με τις ονομασίες Στύφνο, Στύβνο, Στρύφνο, Βρομόχορτο, Βρομοβότανο κ.α. Υπάρχουν αρκετά είδη Στύφνου στη χώρα μας με γνωστότερα τον Στύφνο τον γλυκόπικρο (Solanum Dulcamara) και τον Στύφνο τον φαρμακευτικό (Solanum Officinarum). Επίσης, φύεται σε όλη την Ευρώπη και ανθίζει κατά τους θερινούς μήνες, βγάζοντας σαρκώδεις, σφαιρικούς καρπούς, συνήθως μαύρου ή σκούρου μωβ χρώματος και οι οποίοι περιέχουν στο εσωτερικό τους πολλούς σπόρους.
Το βότανο είναι γνωστό από την αρχαιότητα, καθώς αναφέρεται από τον Θεόφραστο ως θρεπτική τροφή, ενώ ο Διοσκουρίδης το χρησιμοποιούσε σε εμπύρετες καταστάσεις. Επίσης, το χρησιμοποιούσαν συχνά εξωτερικά ως κατάπλασμα σε πρηξίματα και φλεγμονές, σε ρευματισμούς και πόνους των αρθρώσεων, αλλά και για κολπικές πλύσεις.
Στο Ιράκ και στο Ιράν οι γυναίκες βάζουν τους σπόρους του Στύφνου στα μάγουλά τους, για να αφαιρέσουν τις φακίδες, ενώ στην Αίγυπτο και στη Νότια Αφρική χρησιμοποιείται για τη θεραπεία φλεγμονών, όγκων και αιμορροΐδων. Ακόμα και σήμερα στη Κρήτη χρησιμοποιούν το βότανο ως βρώσιμη τροφή, αφού πρώτα το βράσουν για να απομακρύνουν τη τοξικότητά του, αναμεμειγμένο με διάφορα λαχανικά.
Στη σύγχρονη βοτανοθεραπεία χρησιμοποιούνται όλα τα μέρη του φυτού, αλλά συλλέγονται και τα φρέσκα φύλλα του, ως βρώσιμα νοστιμίζοντας διάφορα πιάτα. Αν και η δραστικότητα του βοτάνου αυξάνει μετά την αποξήρανση, ωστόσο φαίνεται πως κατά το βράσιμο απομακρύνεται εντελώς.Το φυτό θεωρείται ισχυρό δηλητήριο, καθώς αποκτά τοξικότητα ανάλογη της δύναμης του χώματος στο οποίο φύεται, αλλά και ανάλογη της εποχής που συλλέγεται. Η τοξικότητά του οφείλεται στις ποσότητες της ουσίας Σολανίνης, η οποία βρίσκεται κυρίως στα πράσινα μέρη του και γίνεται εντονότερη μετά τη καρποφορία.
Ο Στύφνος χρησιμοποιείται στη θεραπευτική σαν μαλακτικό και καταπραϋντικό, όσο το φυτό είναι ακόμη μικρό και ως ισχυρό ναρκωτικό μετά την άνθηση και κυρίως κατά την ωρίμανση των καρπών του. Χρησιμοποιείται επίσης, σε κολικούς και ως κατάπλασμα εξωτερικά σε διάφορες δερματοπάθειες. Επιπλέον, έχει δράση διουρητική, καθαρτική, εφιδρωτική, ενώ χρησιμοποιείται και σε έντονους πόνους των αρθρώσεων, καθώς ανακουφίζει λόγω της ναρκωτικής του ιδιότητας. Ακόμα και όταν χρησιμοποιείται εξωτερικά ως κατάπλασμα σε φλεγμονές, η ναρκωτική του δράση βοηθά στην ανακούφιση των πόνων διευκολύνοντας παράλληλα τη γρήγορη επούλωση.Τέλος, χρησιμοποιείται σήμερα από τους ομοιοπαθητικούς ιατρούς για τη χαλάρωση των νευρικών διεγέρσεων και των μυϊκών συσπάσεων, καθώς και σε περιπτώσεις επιληψίας.
Προσοχή: Τα φύλλα του φυτού δεν τρώγονται μετά την καρποφορία και δεν καταναλώνονται ποτέ ωμά, αλλά μετά από βράσιμο.
Οι πληροφορίες που δίνονται είναι καθαρά ενδεικτικές και δεν συνίσταται να λαμβάνετε βότανα αλόγιστα χωρίς τη συμβουλή ειδικού.
E-Mail: www.enallaktika.gr@gmail.com