ΒΟΤΑΝΑ: Νταμιάνα (Turnera Diffusa) Οικογένεια: Passifloraceae, Γένος: Turnera
Η Νταμιάνα (Damiana) είναι ένας μικρός θάμνος που ευδοκιμεί στη Κεντρική και Νότια Αμερική, το Μεξικό και την Καραϊβική. Οι καρποί της έχουν τη γεύση σύκου, ενώ τα μικρά κίτρινα άνθη της είναι πολύ αρωματικά και το άρωμα τους θυμίζει χαμομήλι. Το φυτό σε πλήρη ανάπτυξη μπορεί να φτάσει σε ύψος τα 2 μέτρα, ενώ τα φύλλα του μπορούν να φτάσουν σε μήκος μέχρι και τα 25εκ.
H χρήση της Νταμιάνα έχει πολύ μεγάλη ιστορία. Οι Mayas και οι Aztecs χρησιμοποιούσαν την Νταμιάνα ως γενικό τονωτικό του σώματος. Στην γλώσσα των Mayas, η Νταμιάνα ονομαζόταν Mis Kok που σήμαινε "σκούπα του άσθματος". Οι αυτόχθονες της Αμερικάνικης Ηπείρου συνήθιζαν να πίνουν τσάι από φύλλα Νταμιάνα, καθώς θεωρούσαν πως το φυτό είχε έντονες αφροδισιακές ιδιότητες. Κάποιες φυλές Ινδιάνων συνήθιζαν να καίνε φύλλα Νταμιάνα στη κεντρική φωτιά του καταυλισμού, προκειμένου να προωθήσουν την ερωτική διάθεση μεταξύ των νεαρών μελών της φυλής. Ο πρώτος Ευρωπαίος που φέρεται να παρατήρησε και να κατέγραψε τις αφροδισιακές ιδιότητες της Νταμιάνα (1699), είναι ο Jesus Maria de Slavatierra, ένας Ισπανός ιεραπόστολος που υπηρέτησε στο Βόρειο Μεξικό.
Παραδοσιακά η Νταμιάνα χρησιμοποιείται ως αφροδισιακό. Θεωρείται πως αντιμετωπίζει την στυτική δυσλειτουργία και πως αυξάνει τη σεξουαλική ορμή τόσο στους άνδρες, όσο και τις γυναίκες. Αν και υπάρχουν κάποιες ενδείξεις σχετικά με την ιδιότητα αυτή της Νταμιάνα (λ.χ. η εύρεση y-cadineneand και 1,8-cineole, συστατικών που θεωρείται πως ευνοούν την παραγωγή τεστοστερόνης), εντούτοις δεν υπάρχουν συστηματικές κλινικές έρευνες που να τεκμηριώνουν αυτή την άποψη. Οι έρευνες έχουν γίνει κυρίως πάνω σε πειραματόζωα (αρουραίους), στις οποίες πραγματικά φάνηκε πως η Νταμιάνα αυξάνει τη σεξουαλική διάθεση και των δύο φύλων. Η Νταμιάνα άρχισε να γίνεται γνωστή στις Η.Π.Α. από το 1884, όταν και άρχισε να προωθείται ως αφροδισιακό στην αγορά.
Στη σύγχρονη βοτανοθεραπεία η Νταμιάνα χρησιμοποιείται κυρίως ως ενισχυτικό του οργανισμού και για την αντιμετώπιση νευρικών διαταραχών. Σύμφωνα με κάποιες αναφορές η πικρή ουσία δαμιαμίνη (damianin) διαθέτει την ιδιότητα να τονώνει το νευρικό σύστημα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η Νταμιάνα να θεωρείται κατάλληλη για περιπτώσεις έντονου άγχους, νευρικότητας, ατονίας καθώς και για ελαφριές μορφές κατάθλιψης. Θεωρείται γενικό τονωτικό με μέτρια δράση που διεγείρει το κεντρικό νευρικό σύστημα, όπως ο καφές. Η τόνωση του νευρικού συστήματος συνοδεύεται σε πολλές περιπτώσεις από μία γενικότερη ευφορία και από την τόνωση ολόκληρου του οργανισμού. Επίσης, το βότανο παρουσιάζει διουρητικές, χωνευτικές και ορεκτικές ιδιότητες, ενώ θεωρείται πως ανακουφίζει συμπτώματα χρόνιου βήχα, εξάψεις εμμηνόπαυσης, Πάρκινσον και φλεγμονές του προστάτη.
Στην ποτοποιεία, από τη Νταμιάνα παρασκευάζεται ένα είδος λικέρ το οποίο χρησιμοποιείται στη «Μαργαρίτα Νταμιάνα» μια ιδιαίτερη παραλλαγή της μαργαρίτας που παρασκευάζεται στην περιοχή Los Cabos του Μεξικό. Το ίδιο λικέρ χρησιμοποιείται και για την τόνωση της σεξουαλικότητας αντί του ροφήματος.
Από τη χρήση της Νταμιάνα δεν έχουν αναφερθεί παρενέργειες και θεωρείται πως μπορεί να καταναλωθεί άφοβα. Υπερβολική δόση μπορεί να προκαλέσει αϋπνία και πονοκεφάλους.Να αποφεύγεται η χρήση της από τις εγκύους.
Οι πληροφορίες που δίνονται είναι καθαρά ενδεικτικές και δεν συνίσταται να λαμβάνετε βότανα αλόγιστα χωρίς τη συμβουλή ειδικού.