ΒΟΤΑΝΑ: Λυκίσκος (Humulus Lupulus) Οικογένεια: Cannabaceae, Γένος: Humulus
Ο Λυκίσκος (Hops Glands)είναι ένα αναρριχητικό φυτό ιδιαίτερα διαδεδομένο στις εύκρατες περιοχές του Βόρειου ημισφαιρίου. Χρησιμοποιείται εκτενώς ως συστατικό στη παραγωγή μπύρας. Χρήσιμο τμήμα του φυτού είναι τα θηλυκά άνθη του.
O Λυκίσκος περιέχει πληθώρα ενεργών συστατικών όπως αιθέρια έλαια (πάνω από 150 αρωματικές ουσίες), τανίνες, φλαβονοειδή, ρητίνη (που περιέχει μεταξύ άλλων και βαλεριανικό οξύ), πικρές ουσίες, φυτικά χρωστικά γλυκοζίδια και διάφορα αμινοξέα.
Αποτελεί μέλος της οικογένειας των κανναβοειδών και είναι συγγενές φυτό με την κάνναβη και την τσουκνίδα. Πρόκειται για ένα φυτό το οποίο επεκτείνεται αρκετά, αναρριχάται και φτάνει μέχρι τα 6-7 μέτρα. Τα αρσενικά και τα θηλυκά φυτά αναπτύσσονται χώρια, όμως στην ζυθοποιία χρησιμοποιούνται μόνο τα θηλυκά.
Στη σύγχρονη βοτανοθεραπεία ο Λυκίσκος χρησιμοποιείται από τους ειδικούς κυρίως για την αντιμετώπιση διαταραχών του νευρικού και του πεπτικού συστήματος (συμπεριλαμβανομένης και της ανορεξίας). Έρευνες που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια τείνουν στο συμπέρασμα πως η κατανάλωση Λυκίσκου επιδρά στο κεντρικό νευρικό σύστημα και δεν είναι μόνο ένα απλό μυοχαλαρωτικό (έχει και αυτή την ιδιότητα) όπως είχαν αρχικά υποστηρίξει κάποιοι ερευνητές.
Έτσι,ο Λυκίσκος θεωρείται αποτελεσματικός στην καταπολέμηση του άγχους, της υπερέντασης, της νευρικότητας, της κατάθλιψης και της αϋπνίας. Ουσιαστικά ο Λυκίσκος θεωρείται πως έχει έντονα ηρεμιστικές και υπνωτικές ιδιότητες. Αν και η παρουσία βαλεριανικού οξέως στα άνθη θεωρήθηκε αρχικά υπαίτια για τις παραπάνω ιδιότητες, η ανακάλυψη πρόσφατα της σύνθετης ουσίας 2-methyl-3-buten-2-ol έχει αλλάξει τα δεδομένα. Η συγκεκριμένη ουσία μοιάζει πολύ με το γνωστό υπνωτικό methylpentynol και σε κλινικές έρευνες δείχνει να έχει τα ίδια ακριβώς αποτελέσματα.
Όσον αφορά την επίδραση του Λυκίσκου στην αντιμετώπιση στομαχικών διαταραχών, αυτή οφείλεται κατά κύριο λόγο στη σπασμολυτική του δράση. Σε πειράματα που έγιναν σε ζώα η σπασμολυτική δράση του Λυκίσκου φαίνεται να ανταγωνίζεται εκείνη της Ατροπίνης. Πρόκειται για μυοχαλαρωτική δράση, γεγονός που εξηγεί την αποτελεσματικότητα του σε σπασμούς των εντέρων (σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, νεύρωση του στομάχου, ασθένεια του Crohn). Επίσης, ο Λυκίσκος είναι ιδιαίτερα πλούσιος σε πικρές ουσίες (5-30%). Δύο από αυτές (humulone και lupulone) θεωρείται πως διεγείρουν την όρεξη, αντιμετωπίζοντας έτσι ως ένα βαθμό τη πάθηση της ανορεξίας.
Ο Λυκίσκος είναι ένα από τα σημαντικότερα βότανα και έχει κάποιες ακόμη πολύ ενδιαφέρουσες ιδιότητες. Θεωρείται πως είναι το βότανο που αντιμετωπίζει την πρόωρη εκσπερμάτιση καθώς τα οιστρογόνα (Phytoestrogen flavonoids) που περιέχει έχουν αναφροδισιακές ιδιότητες (λανθασμένα αναφέρεται ο Λυκίσκος σε κάποια συγγράμματα ως αφροδισιακό). Ο Λυκίσκος έχει ακόμη αντιβιοτικές ιδιότητες καθώς κάποιες από τις ουσίες που περιέχει (isohumulone και humulinic acid) προάγουν την καταπολέμηση των βακτηριδίων στον ανθρώπινο οργανισμό.
Σήμερα καλλιεργείται σε όλο τον κόσμο ιδιαίτερα στα ψυχρά κλίματα, ενώ γίνεται προσπάθεια και για συστηματική καλλιέργεια στην χώρα μας.
Οι πληροφορίες που δίνονται είναι καθαρά ενδεικτικές και δεν συνίσταται να λαμβάνετε βότανα αλόγιστα χωρίς τη συμβουλή ειδικού.